Govern IT
Ik roep het vaker: de eerste it-toepassing was ongetwijfeld het telraam een paar tienduizend jaar geleden. Ik ga er even vanuit dat onze jager-verzamelaar-voorouders al slim genoeg waren om zoiets te maken. In de grot moest toch ook de boekhouding van gedroogd vlees, noten en vruchten worden bijgehouden. Zelfs ruim voordat het schrift 5500 jaar geleden werd uitgevonden – dat was natuurlijk ook een it-toepassing met als technologie: kleitablet en stokje of pen, inkt en papier.
In de twintigste eeuw kon er eindelijk serieus werk worden gemaakt van de informatietechnologie. Al in het begin van die eeuw begonnen banken en industriële grootbedrijven, ook in Nederland, met de grootschalige informatieverwerking. Met de grote werken van Alan Turing en de Nederlandse wiskundige Edsger Dijkstra – Dijkstra’s belang voor de it wereldwijd is bij het grote publiek totaal onderbelicht, google hem even voordat je verder leest en kijk meteen even welke eer Google hem bracht na zijn overlijden – belandden we in de huidige eeuw toen het mobieltje zijn intrede deed.
In de tijd tussen het telraam en het kleitablet was er ruim voldoende tijd om over de gevolgen na te denken. Om te leren. Ook met vroegere innovaties als de boekdrukkunst (vijftiende eeuw) en de typmachine (negentiende eeuw) was het nog tamelijk overzichtelijk. Maar de technologische ontwikkelingen van de digitale transformatie hebben onmiskenbaar een versnelling in zich, waardoor we in toenemende mate de verschillende stappen moeilijk kunnen overzien. Vanaf het telraam is dit eigenlijk de voorzichtig opstartende digitale transformatie. Die werd vooral getriggerd door onze nieuwsgierigheid of we onze mentale vermogens konden overdragen aan nieuw te ontwikkelen externe technologie, dat wil zeggen: anders dan onze hersenen. Die nieuwsgierigheid leidde tot veel experimenten en innovaties.
