“Op een warme ochtend in het voorjaar lopen wij de gemoedelijke basisschool in Emmen binnen. We zijn er voor de derde keer, ditmaal om het spel ‘Dit is mijn school’ ook met leerlingen te spelen. Want wie kan er nu beter vertellen hoe leren het best gaat, dan de leerlingen zelf? Al eerder hebben we tijdens een studiedag met het hele team het spel gespeeld, als startactiviteit voor het thema ‘eigenaarschap van leren’.”
Eigenaarschap van leren; overal in het onderwijs wordt het belang ervan steeds meer benoemd. Want leerlingen die meer eigenaar mogen worden van hun leerproces hebben meer plezier in leren, zijn gemotiveerder en hebben een positiever zelfbeeld.
Allereerst is het van belang samen af te stemmen wat we bedoelen met termen als ‘eigenaarschap’, ‘gepersonaliseerd leren’ en ‘inzicht in het eigen leerproces’. Wat verstaan we hieronder en spreken we als team eigenlijk wel dezelfde taal?
Het is geen eenvoudige opdracht om een passend stappenplan uit te zetten en dat in de soms weerbarstige en gecompliceerde praktijk te brengen. Maar door een begeleide spelsessie als startactiviteit en een woordelijke en grafische analyse van keuzes die tijdens het spel naar voren komen, wordt in ieder geval al veel meer helder: ‘Waar staan we nu en waar willen we naar toe?’
Mooi om te zien hoe tijdens spelsessies met leerkrachten, ouders en leerlingen heel waardevolle gesprekken op gang komen over wenselijke veranderingen en stappen.
Een sessie duurt meestal 3 uur, waarin de eerste ronde de stellingen van HIER & NU worden gespeeld en besproken en daarna een tweede ronde met stellingen voor de TOEKOMST. Tussendoor komen de verschillende type scholen aan de orde en aan het eind wordt gereflecteerd en een balans opgemaakt. Waar staan we nu en waar willen we samen voor de toekomst naar toe.
Het spel is een gesprekstool die de kans geeft om mee te denken en richting te geven. Naar aanleiding van de 6 stellingen die betrekking hebben op het gewenste niveau en de vorm van eigenaarschap van leren – van het leren van de leerlingen en het handelen van de leerkracht tot de samenwerking met collega’s en de vormen van leiderschap. Al die aspecten kunnen rustig de revue passeren, om inzicht te krijgen in ieders beleving van de eigen school HIER & NU en over het best passende leerklimaat in de TOEKOMST.
Eigenaarschap in de breedte
De ervaring op vele scholen laat zien dat leerlingen die eigenaarschap ervaren, met meer trots, plezier en verantwoordelijkheid leren en dat leidt vaak ook tot betere resultaten. Leerkrachten vinden het over het algemeen een aantrekkelijk vooruitzicht: meer gemotiveerde leerlingen die zelf beslissingen nemen. Maar ze realiseren zich vaak niet welke aanpassingen dat vraagt in hun eigen handelen. Want leerkrachten moeten voorwaarden met elkaar gaan afstemmen waarbinnen de leerlingen kunnen vallen en opstaan en verantwoordelijkheid gaan nemen, en daarin samen met collega’s een heldere doorgaande lijn trekken.
Eigenaarschap van leerkrachten
Het spel én de SOL studiedagen hebben dus niet alleen betrekking op eigenaarschap van leren voor leerlingen en in welke mate en op welke manier dat past binnen je school. De gesprekken gaan ook over het eigenaarschap van leerkrachten. Wat je steeds doet samen is afstemmen: waar gaan we naar toe, waar staan we nu, wat is de stand van zaken? Wat is onze aanpak en doorgaande lijn voor onze leerlingen, die we samen 8 jaar begeleiden in hun leerproces. Hoe creëer je als team een structuur waarbinnen leerlingen kunnen kijken wat wel en niet voor hen werkt, waarbij inzicht in zichzelf groeit en ze beter voorbereid zijn op de grote stap naar het Voortgezet Onderwijs.
Van planmatig naar stapsgewijs
Als uit de inventarisatie van gezamenlijke overtuigingen, of uit de meerjaren-visie van de school blijkt dat ‘eigenaarschap van leren’ een belangrijk speerpunt is, komt de complexe praktijk om de hoek; hoe breng je dit in de praktijk, met doelen voor de kleuters, die geleidelijk worden opgebouwd en uitgebreid tijdens de acht jaren op school? Hoe zet je ieders expertise en good practices om naar gezamenlijk beleid dat leidt tot meer zelfsturing en inzicht in het eigen leren van leerlingen?
Stichting SOL & Remind Learning (Sol) is aanwezig op de NOT, je vindt hen in hal 1 op standnummer F100.
Jij komt toch zeker ook naar de NOT? Registreer je hier voor gratis toegang.
